 Zonguldak ili |
|
|
| Zonguldak ilinin konumu |
|
|
| Genel bilgiler |
| Bölge |
Karadeniz Bölgesi |
| Yüzölçümü |
8.629 km² |
| Nüfus |
615.890 |
| ― Şehir nüfusu |
274.275 |
| ― Köy nüfusu |
341.615 |
| Plaka kodu |
67 |
| Alan kodu |
0372 |
| Vali |
Erdal Ata |
| Belediye Başkanı |
[[{{{belediye başkanı}}}]] |
| Valilik internet sayfası |
zonguldak.gov.tr |
Zonguldak ilinin merkezi olan şehirdir. Karadeniz kıyısında bulunan şehir, özellikle limanıyla Türkiye'nin Karadeniz ülkeleriyle arasındaki deniz ticaretinde önemli bir yer kapsamaktadır. Ayrıca Türkiye'nin en zengin taşkömürü madenlerini bünyesinde barındırır. Fakat son dönemlerde gelirini tek yön olan taşkömüründen kazanması sebebiyle şehir her geçen gün gerilemektedir. 1995 yılında Karabük'ün il olması sebebiyle sanayi yönünden geri düşmesi şehirden dışarı göçü hızlandırmıştır. Şuanda halen aşırı oranda göç vermektedir.
Sanayi
Bölgedeki önemli sanayii tesislerinin başında Türkiye Taşkömürü Kurumu yer almaktadır. İşletmecilik Başlangıcı (1843 - 1848) tarihlerine dayanmaktadır.
1830 - 1848 tarihleri arasındaki arama ve işletmecilik faaliyetleri hakkında çok ayrıntılı bilgi olmamakla birlikte; 1843 tarihli resmi belgelerde, Ereğli ve Amasra'da üretilen “vapur kömürünün” İstanbul'da pazarlamasından ve gerekli düzenlemelerin yapılmasından sonra devlet hazinesine sağlayacağı katkıdan söz edilmektedir. 1848'de yapılan inceleme ve düzenlemelerle, Ereğli Amasra arasında “taşkömürü bulunan yerler” saptanarak “havza sınırları” ilk kez tanımlanmıştır.
Bölgedeki taşkömürünü işleten kurumlar:
- Hazine- İ Hassa (Evkaf Nezareti) Yönetimi (1848 - 1854)
- İngiliz (Galatalı Sarraflar) Kömür Kumpanyası İşletmeciliği (1849 - 1854)
- Kırım Savaşı (Geçici İngiliz) Yönetimi (1854 - 1856)
- Hazine- İ Hassa (Evkaf Nezareti) Yönetimi (1856 - 1861) Emanet İdare İşletmeciliği (1856 - 1859)
- Zafiropulos İşletmeciliği (1859- 1860)
- İngiliz Kömür Kumpanyası İşletmeciliği (1860- 1861)
- Hazine-İ Hassa (Evkaf Nezareti) Yönetimi (1861 – 1865)
- Bahriye Nezareti Yönetimi (1865 – 1908)
- Tersane İdaresi İşletmeciliği (1865 – 1882)
- Yerli- Yabancı Sermaye Şirketleri İşletmeciliği (1882 - 1940)
- Nafia Nezareti Yönetimi (1908- 1909)
- Orman ve Maadin Ticaret ve Ziraat Nezareti Yönetimi (1909- 1920)
- Dünya Ve Ulusal Kurtuluş Savaşı Dönemi (1914- 1922)
- İktisat Vekaleti Yönetimi (1920-1940)
- İş Bankası İşletmeciliği (1926- 1940)
- Etibank ve EKİ işletmeciliği (1937-1940)
- Etibank Ve EKİ Yönetimi (1940- 1957)
- TKİ Yönetimi (1957- 1984)
- TTK Yönetimi (1984-) (Halen devam etmektedir)
Bölgenin diğer başlıca sanayi alanları tarım ve hayvancılık, enerji, taş ve toprağa dayalı ürünler olarak sıralanabilir.
Eğitim
İl genelinde 10 anaokulu, 324 ilköğretim okulu, 59 genel - mesleki lise olmak üzere toplam 389 okulda eğitim ve öğretim yapılmaktadır.
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi; Tıp Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Mühendislik Fakültesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ereğli Eğitim Fakültesi olmak üzere 5 fakülte, 3 enstitü, 2 yüksekokul, 6 meslek yüksekokulu, 1 devlet konservatuvarından oluşmaktadır.
Üniversite bünyesinde 32 profesör, 32 doçent, 259 yardımcı doçent, 106 öğretim görevlisi, 43 okutman, 256 araştırma görevlisi, 8 uzman olmak üzere toplam 736 akademik personel görev yapmaktadır.
Zonguldak mutfağı
Yöre mutfağında ağırlık unlu (buğday ve mısır unu) mamullerden yapılan yemek türlerindedir. Zonguldak ormanlarında belki dünyanın en lezzetli kestanesi kuzu kestanesi yetişmekte olup, mevsiminde toplanan kestane suda haşlanarak tuzlama bütün olarak fırında kavrulmasıyla kavşak, çizilerek ateşte pişirilmesiyle kebap (kömme) biçiminde değerlendirildiği gibi kurutularak da saklanır. Ülkemizde sadece Kdz.Ereğlide yetişen Osmanlı Çileği, orman altı bitki örtüsü içinde yer alan dağ çiçeği, kızılcık (kiren), kuşburnu, böğürtlen, fesleğen, nane, defne, karayemiş, ahlat yöre mutfağında değişik kullanma biçimlerinde değerlendirilmektedir.
Turizm
Arkeolojik buluntulara göre M.Ö. 2500'lere uzanan bir geçmişi bulunan ilk yerleşimcilerinin Hattiler olduğu sanılan bölge toprakları tarih boyunca pek çok uygarlığın yaşam alanı olmuş , bu uygarlıklara ait izlerin bir kısmı günümüze intikal etmiştir. Zonguldak ilinin önemli turistik ögeleri şunlardır:
Tarihi yerler
Kdz.Ereğli (Heraklela Pontike), Filyos (Tieion),
Mağaralar
Gökgöl, Cumayanı, Kızılelma, Sofular, Ilıksu, Erçek, İnağzı, Çayırköy, Cehennemağzı Mağaraları
Tarihi Camiler
Hidâyetullah Câmii, Lütfiye Camii, Köprülü Camii, İzzet Mehmed Paşa Câmii, Gâzi Süleymân Paşa Câmii, Orhan gazi camii(1200 yıllık).yapım tarihi bilinmeyen kapançatı köyü camisi
Yaylalar
Bölüklü yayla Alaplı / Gümeli Yaylası
Belediyeler
- Zonguldak
- Ereğli
- Devrek
- Çaycuma
- Alaplı
- Gökçebey
- Bakacakkadı
- Kozlu
- Kilimli
- Beycuma
- Çatalağzı
- Çaydeğirmeni
- Elvanpazarcık
- Gelik
- Karaman
- Muslu
- Sivriler
- Karapınar
- Saltukova
- Filyos
- Perşembe
- Hacımusa
- Eğerci
- Çaylıoğlu
- Ormanlı
- Gümeli
- Nebioğlu
- Özbağı
- Gülüç
- Gökçeler
- Kandilli
- Öğberler
